Ondernemen moet duurzamer, groener en (nog) maatschappelijk verantwoorder. En dat is geen tijdelijke hype. Zeker niet als het aan de verzekeringsbranche ligt. Op initiatief van de Verenigde Naties zullen verzekeraars in de toekomst steeds strengere eisen gaan stellen. Aan zichzelf, maar ook aan hun zakelijke klanten.
Op het moment van schrijven van dit artikel in het nieuws: onderzoek toont aan dat de temperatuur wereldwijd inmiddels met gemiddeld ruim 1 graad is gestegen. Het klimaatakkoord van Parijs gaat uit van een opwarming van maximaal 2 graden in 2050, met een ‘wensdoelstelling’ van 1,5 graad. Nog maar een half graadje speling dus. De uitstoot van de drie belangrijkste broeikassen (CO2, methaan en lachgas) bereikte in 2020 een recordhoogte. Waarbij vooral de stijgende uitstoot van methaan opvalt, een veel sterker broeikasgas dan CO2.
Om ondernemingen te dwingen tot verduurzaming, kozen de Verenigde Naties een opvallende partner: de verzekeringsbranche. Het doel is verzekeraars leidend te laten zijn in de transitie naar een klimaatneutrale economie. Met als achterliggende gedachte dat bedrijven zich willen (moeten) verzekeren tegen risico’s, nu en in de toekomst. Verzekeraars hebben dus twee troeven in de hand om een duurzamer bedrijfsbeleid te dwingen: de premies en de hoogte daarvan en, in het uiterste geval, het niet langer verzekeren van bedrijven of activiteiten. In 2050 niet groen genoeg? Dan mogelijk niet verzekerd. Een risico dat weinig bedrijven bereid zullen zijn te nemen.
Een stijgende zeespiegel, periodes van grote droogte afgewisseld met extreme regenval, smeltende ijskappen… de lijst met voorbeelden is bijna eindeloos. Weersomstandigheden zorgen voor toenemende schade aan infrastructuur, huizen, bedrijfspanden en voertuigen. Ook verzekeraars maken zich zorgen over toekomstige klimaatschade en het verzekerbaar houden van branches, bedrijven en activiteiten die daar invloed op hebben.
Onder leiding van de VN bundelde een aantal internationaal toonaangevende verzekeraars de krachten in de Net-Zero Insurance Alliance (NZIA). Ook diverse Nederlandse maatschappijen doen mee. Aangesloten verzekeraars committeren zich aan drie hoofddoelstellingen:
• een CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2030
• een CO2-neutrale beleggingsportefeuille in 2040
• een CO2-neutrale verzekeringsportefeuille in 2050
De eerste twee doelstellingen hebben uiteraard vooral effect op de verzekeraars zelf, de laatste heeft invloed op in feite elke onderneming. Dat maakt dat elk bedrijf in 2050 de verduurzaming op orde moet hebben om (goed en betaalbaar) verzekerd te kunnen blijven.
Het lidmaatschap van de NZAI is niet vrijblijvend: op basis van een benchmark krijgen de aangesloten verzekeraars ratings. Zeg maar een puntensysteem waarmee ze worden beoordeeld op groen beleid. Naar verwachting worden de scores openbaar gemaakt. Dat maakt het dus voor klanten, ondernemers of particulieren, transparant hoe ‘groen’ verzekeraars het er zelf vanaf brengen. Die zullen in de toekomst waarschijnlijk veel minder of zelfs niet meer investeren in bijvoorbeeld fossiele brandstoffen.
De keerzijde: verzekeraars zullen steeds kritischer worden op hun klantenportefeuille. Uitsluiting van bepaalde branches kan een gevolg zijn. Tegenstijdigheid is er ook. Zo zijn sommige activiteiten die op zich goed zijn voor verduurzaming lastig te verzekeren. Denk bijvoorbeeld aan het recyclen van autobanden. Het risico van brandgevaar is dermate groot dat verzekeraars hier hun vingers liever niet aan branden. Letterlijk, dus.
Dat terwijl recyclingbedrijven cruciaal zijn voor het behalen van milieuwinst. Waar dit soort bedrijven nu al bijna onverzekerbaar zijn, gaan er ook stemmen om op ‘NZAI-punten’ toe te kennen aan verzekeraars die zich juist sterk maken voor bedrijven die milieuwinst genereren. Ook bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën lopen bedrijven tegen risico’s aan die verzekeraars terughoudend maken in het dekken van risico’s.
Inmiddels zetten veel bedrijven en organisaties al volop in op een duurzamer beleid. Dit ook onder druk van (nationale) overheden. Zo moeten kantoorpanden in Nederland met een oppervlakte groter dan 100 vierkante meter vanaf januari 2023 beschikken over (minimaal) energielabel C. Op mondiaal niveau misschien een kleine stap, maar met soms een behoorlijke impact op de individuele ondernemers die het betreft. Die zullen soms forse investeringen moeten doen (of hebben dit inmiddels gedaan) om aan de regelgeving te voldoen. Maar kleine stappen of niet, wereldwijd kunnen bedrijven, groot en klein, impact maken en zo bijdragen aan maatschappelijk rendement. En daarmee het begrip ‘winstdoelstelling’ letterlijk in een ander perspectief plaatsen.
sbest. Ondernemers bij wie dat nog in het dak van de bedrijfsloods aanwezig is, moeten dit vervangen. Verzekerbaarheid is anders in de toekomst zo goed als uitgesloten. Asbest vervangen en meteen dat dak maar voorzien van zonnepanelen, want dat is duurzaam? Pandeigenaren nemen soms maatregelen met alle goede bedoelingen, maar overzien niet altijd de gevolgen. Voor wie aan zonnepanelen denkt, is het raadzaam eerst contact op te nemen met een verzekeringsadviseur. Een verzekeraar wil bijvoorbeeld wel graag weten hoe brandveilig de gebruikte dakisolatie is.
De begrippen ‘economie’ en ‘groei’ gaan hand in hand. Maar dat er grenzen zijn aan die groei en dat groei in ieder geval duurzaam moet zijn, daarvan zijn de meesten zich inmiddels wel bewust. Energiebronnen als gas en olie zijn niet oneindig en ze zorgen ook voor ongewenste afhankelijkheid. Dat maken de recente ontwikkelingen in de wereld meer dan duidelijk. Net-Zero Insurance Alliance (NZIA) bestaat inmiddels uit een dertigtal vooraanstaande internationale verzekeraars die zich committeren aan de klimaatdoelstellingen zoals vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs. Belangrijke doelen zijn 49% minder CO2-uitstoot in 2030 en 95% minder in 2050, beide in vergelijking met 1990. De gemiddelde temperatuurstijging op aarde mag niet boven de 2 °C komen.
